بررسی ارتباط مؤثرترین عوامل خاکی و مدیریتی با پراکنش گروه گونه های اکولوژیک و محاسبه سهم مشترک آنها (مطالعه موردی: مراتع ییلاقی چهارباغ، استان گلستان)

در این تحقیق جهت تدابیر صحیح مدیریتی منطبق بر اصول اکولوژیک، رابطه پراکنش گروه گونه های اکولوژیک مراتع ییلاقی چهارباغ با عوامل خاکی و مدیریت های مختلف چرای دام بررسی شده است. بر اساس نوع مدیریت و بهره برداری از مرتع، پنج واحد پوشش گیاهی غالب مرتع شامل مرجع (قرق)، کلید و بحرانی (آغل نیمروزی، مراتع حریم روستا و اطراف آبشخور) در منطقه شناسایی شد. اندازه گیری اطلاعات پوشش گیاهی و عوامل خاکی در نقاط معرف بهره برداری های مختلف مرتع صورت پذیرفت. بطوریکه در نقاط معرف هر واحد بهره برداری، نمونه برداری از تراکم و درصد تاج پوشش گونه های گیاهی و خاک دو عمق به صورت تصادفی - سیستماتیک انجام شد. برای تعیین گروه گونه های اکولوژیک منطقه از آنالیز خوشه بندی و جهت تجزیه و تحلیل اثرات خصوصیات فیزیکی شیمیایی خاک و مدیریتی مورد مطالعه بر پراکنش گروه گونه های اکولوژیک از روش های تجزیه مولفه های اصلی و تقسیم بندی واریانس با بهره گیری از نرم افزارهای pc-ord 5 و canoco 4.0 استفاده شد. نتایج منجر به تفکیک هر پنج گروه گونه های اکولوژیک از هم گردید. 48/90 درصد از پراکنش گروه گونه های اکولوژیک در منطقه توسط خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک، 008/0 درصد توسط عامل مدیریتی و حدود 10 درصد تحت تأثیر اثر مشترک این دو عامل بوده است. از میان خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک، به ترتیب پارامترهای درصد رس در عمق اول (999/0)، فسفر در عمق دوم (991/0)، وزن مخصوص (989/0-)، تخلخل (985/0) و درصد رطوبت اشباع (982/0) در عمق اول و پتاسیم در عمق دوم (966/0) از بیشترین تأثیر در پراکنش گروه گونه های اکولوژیک منطقه برخوردار بودند.